το έργο του Σπύρου Παπαλουκά.
Ο Σπύρος Παπαλουκάς γεννήθηκε το 1892. Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (1909 – 1916), κοντά στους Γεώργιο Ροϊλό και Γεώργιο Ιακωβίδη. Την περίοδο της φοίτησής του στην ΑΣΚΤ, κέρδισε επτά πρώτα βραβεία. Από το 1916 έως το 1921, συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι στην ακαδημία Julian και σε άλλες σχολές καλών τεχνών. Το 1921 επέστρεψε στην Ελλάδα και ακολούθησε τον ελληνικό στρατό στη Μικρά Ασία ως επίσημος εικονογράφος της εκστρατείας. Δυστυχώς, η καλλιτεχνική του παραγωγή εκείνης της εποχής, με 500 έργα, κάηκε στο τρένο που τα μετέφερε στη Σμύρνη τις μέρες της καταστροφής.
Το 1923 ο Σπ. Παπαλουκάς ζωγραφίζει στην Αίγινα, ενώ με το φίλο του Στρατή Δούκα έμεινε στο Άγιο Όρος τη χρονική περίοδο 1923-’24, φιλοτεχνώντας μια από τις αντιπροσωπευτικότερες ενότητες της δουλειάς του. Το 1924 πραγματοποιεί την πρώτη του ατομική έκθεση στη Θεσσαλονίκη, στο Λευκό Πύργο. Το 1927 του ανατίθεται η αγιογράφηση της Μητρόπολης της Άμφισσας. Το 1928, μετά από πρόσκληση του Άγγελου Σικελιανού, συμμετείχε στην προετοιμασία των Δελφικών Εορτών μαζί με τον Δημήτρη Πικιώνη, ενώ το 1932 – 1933 χρωματίζει την πολυκατοικία του αρχιτέκτονα Κ. Παναγιωτάκου στα Εξάρχεια (γνωστή από τότε ως «Μπλε πολυκατοικία»). Τα χρόνια 1935 – 1937 συνεργάζεται με τους Ν. Χατζηκυριάκο – Γκίκα, Δ. Πικιώνη, Στρ. Δούκα κ.ά. στην έκδοση του περιοδικού «Το 3ο Μάτι». Τρία χρόνια αργότερα (1940), διορίζεται διευθυντής της Δημοτικής Πινακοθήκης, ενώ το 1956 εκλέγεται καθηγητής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών.
Το τοπίο, κυρίως, η προσωπογραφία και η νεκρή φύση αποτελούν τις βασικές θεματικές ενότητες του έργου του. Χωρίς να ασπάζεται αβασάνιστα τις ξένες καλλιτεχνικές τάσεις και θεωρίες, οι επιρροές του από τη βυζαντινή τέχνη, από τον Π. Σεζάν και τα κινήματα του μοντερνισμού εκδηλώνονται πολύτροπα στη ζωγραφική του. Σ’ ένα κείμενό του δίνει το κλειδί για να εννοήσουμε τον τρόπο που αντιλαμβάνεται το τοπίο: “Το τοπίο είναι αντικείμενα σε διάφορες αποστάσεις, που χαρακτηρίζονται με χρώματα, σε διάφορες πλοκές, οριζόντιες, κάθετες, διαγώνιες, κ.τ.λ.” Το όραμά του είναι τόσο δυσκολότερο να το συλλάβουμε, όσο μεγαλύτερη είναι η πλοκή του. Η δραματική εμφάνιση ενός τοπίου είναι η στιγμή που τα σχήματα και τα χρώματα βρίσκονται στο σημείο ακριβώς που πλησιάζει το ένα το άλλο επειδή το χρώμα μεταβάλλεται, έξω από την απόσταση και από το φως, από την ποσότητα και τη θέση που βρίσκεται.
